အဖြူရောင်၊ အပြာရောင်နှင့် အစိမ်းရောင်စိုက်ပျိုးရေး

လူသားတို့ စိုက်ပျိုးရေးစတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့စဉ်မှ လွန်ခဲ့သည့်နှစ် (၁၀၀) အထိ ကြွက်သားများကိုသာ အသုံးပြု၍ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဓာတုဗေဒနှင့် စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံ ပညာရပ်များ တိုးတက်ထွန်းကားလာသောအချိန်တွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း တိုးတက်တစ်ခေတ်ပြောင်းခဲ့သည်။ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသီပညာရှင်များ၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များက စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို များစွာအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေခဲ့သည်။ စက်မှုခေတ်မှ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာခေတ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွင်း ပညာရှင်များ၏ အခန်းကဏ္ဍက ပိုကြီးမား တွင်ကျယ်ခဲ့သည်။ အမျှော်အမြင်ရှိသော တိုင်းပြည်များက စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနလုပ်ငန်းများတွင် အလေးထားရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြသည်။ ပညာရှင်များ၏ ဓာတ်ခွဲခန်းအတွင်းမှ တွေ့ရှိချက်များကို စိုက်ခင်းများသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုမျှသာမက စိုက်ခင်းများမှ လိုအပ်ချက်များ ဖြေရှင်းရမည့်ပြဿနာများကိုလည်း ဓာတ်ခွဲခန်းများဆီသို့ တင်ပြကြရသည်။ ဤသို့ ပညာရှင်များနှင့် စိုက်ပျိုးသူများအကြား အပြန်အလှန်ဆက်ဆံခြင်းများကို From Lab to Land and From Land to Lab ဆက်ဆံရေးမျိုးဟု ထင်ရှားသည်။ ယနေ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းရှင်များသည် ရှေးယခင်ကာလများနှင့် မတူတော့ဘဲ ပို၍တာ၀န်ကြီးလာသည်။ နက်နဲကျယ်ပြန့်မှုလည်း ပိုလာသည်။ ထို့ကြောင့် ဤကိစ္စမျိုးကို လုပ်ကိုင်ရာတွင် စိုက်ပျိုးသူများ သက်သက်နှင့် မပြည့်စုံနိုင်တော့ ပညာရှင်များ၏ ပါဝင်မှု မလွဲမသွေလိုအပ်သည်။ ယခုအချိန်တွင် သိပ္ပံဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှုမရှိဘဲ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်စွာလုပ်ကိုင်နိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ ဓာတ်ခွဲခန်းများမှ သိပ္ပံပညာရှင်များ၏ လုပ်ငန်းခွင်ဝတ်ရုံအဖြူများကို ရည်ညွှန်း၍ အဖြူရောင်စိုက်ပျိုးရေး White Agriculture ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

မျက်မှောက်ခေတ်ကာလ စိုက်ပျိုးရေးကို လုပ်ဆောင်ရာတွင် စိုက်ခင်းများတွင်သာမက မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်၊ ကန်များအတွင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူခြင်းအပြင် လေထုထဲသို့ပင် မတ်တပ်စင်များ တည်ဆောက်စိုက်ပျိုးနေကြပြီးဖြစ်သည်။ ရေထဲတွင် ကန်စွန်း၊ ရေကညွတ်၊ ကြာမှအစ ရေမှော်ပင်များအထိပင် စိုက်ပျိုးကြသကဲ့သို့ ငါး၊ ပုဇွန်၊ လိပ်၊ ငါးရှဉ့် စသည်များကိုလည်း မွေးမြူကြပေသည်။ ဤသို့ ရေထုအမျိုးတွင် အပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်အမျိုးမျိုး မွေးမြူခြင်းကို ရေတွင်စိုက်ပျိုးရေး Aquaculture ဟုခေါ်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးကို သီးနှံတစ်မျိုးတည်း စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခြင်းထက် သီးနှံအမျိုးမျိုးအပြင် အခြားစနစ်ခွဲများဖြင့် ပူးတွဲစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခြင်းကို ပူးတွဲဆက်နွယ် စိုက်ပျိုးရေးစနစ် Integrated Farming System ဟု ခေါ်သည်။ မရေရာသော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ရာတွင် မမျှော်လင့်သော အခက်အခဲများ Risk နှင့် ကြုံရတတ်ပေသည်။ လုပ်ငန်းတစ်ခုတည်း ပြုလုပ်ပါက အကြောင်းတစ်ခုကြောင့် ထိုလုပ်ငန်းထိခိုက်သွားပါက စိုက်ပျိုးရေးအနေနှင့် ကျားကန်ပေးမည့် အခြေအနေမရှိဘဲ ပြိုကျသွားနိုင်ပေသည်။ ဆက်၍ ထိုအဖြစ်မျိုး နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ဆက်တိုက်ကြုံတွေ့ရပါက ဘ၀ပင်ပျက်သွားနိုင်ပါသည်။

ပူးတွဲဆက်နွယ် စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွင် စနစ် (၄) မျိုး ရှိသည်။ ယင်းတို့မှာ-

(၁) ရေတွင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူခြင်း Aquaculture

(၂) စိုက်ပျိုးမြေအတွင်း သစ်ပင်နှင့် ခြုံပင်များ စိုက်ပျိုးခြင်း Agroforestry

(၃) သီးနှံစိုက်ပျိုးရေး Crop Husbandry

(၄) တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေး Animal Husbandry တို့ ဖြစ်သည်။

ဤစနစ်ခွဲတစ်မျိုးမှ အပိုပစ္စည်းအဖြစ် ထွက်လာသော ပစ္စည်းသည် Output ဖြစ်ပြီး အခြားစနစ်ခွဲတစ်ခုတွင် သွင်းအားစု Input ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာ-ဟင်းသီးဟင်ရွက်စိုက်ခင်းမှ ရောင်းမရ စားမရသောပစ္စည်း Output များသည် ၀က်မွေးမြူရေးတွင် အစာဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ၀က်များစွန့်သော မစင် Output များလည်း ငါးစာ၊ စိုက်ခင်းအတွက် မြေသြဇာ Input ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ထိုစနစ်ခွဲ (၄) ခုတွင် ရေတွင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးမှာ ဗဟိုဖြစ်သည်။ မိသားစုအတွက် တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ဆောင်ရာတွင် ဧကလိုက်ကျယ်သော ကန်များ မလိုအပ်ပါ။ (၁၀) ပေ ပတ်လည် ကန်တစ်ခုသည်ပင်လျှင် များစွာအကျိုးဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဤစနစ်ခွဲ (၄) ခုကို ပုံစံတကျ ဖော်ဆောင်လုပ်ကိုင်ပါက ပြင်ပမှ ငွေဖြင့်ဝယ်ယူရသော သွင်းအားစုများအတွက် ငွေကုန်ကျမှု သက်သာသွားမည် ဖြစ်သည်။ ဝန်းကျင်ပျက်ဆီးမှု၊ ထိခိုက်မှုလည်း လျှော့နည်းပြီး ရေရှည်လုပ်ကိုင်နိုင်သော စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တစ်ခု ဖြစ်လာပါလိမ့်မည်။ ရေတွင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူခြင်း သို့မဟုတ် ပူးတွဲဆက်နွယ်ပြုလုပ်ခြင်းကို ရေ၏အပြာရောင်ကို ရည်ညွှန်းပြီး အပြာရောင်စိုက်ပျိုးရေး Blue Agriculture ဟု ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးသုံးဓာတုဆေးဝါးများကို အလွန်အကျွံအသုံးပြုခြင်းကြောင့် အပင်အပါအဝင် သက်ရှိလောက ထိခိုက်ရသည်။ စိုက်ခင်းများ ကာလတစ်ခုတွင် အစိမ်းရောင်လွင့်သောအဖြစ်သို့ ရောက်ကြရသည်။ ထိုသို့မဟုတ်ဘဲ စိုက်ပျိုးရေးသာမက လူ့ဝန်းကျင်တွင် ဇီဝလောကတစ်ခုလုံး ရှင်သန်ခြင်းကို ဖော်ညွှန်းသော အစိမ်းရောင်ကို အမှတ်ပြု၍ အစိမ်းရောင်စိုက်ပျိုးရေး Sustainable Agriculture ဖြစ်သည်။ ဤစိုက်ပျိုးရေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်သော နောက်ကုန်များကို အစိမ်းရောင်ထုတ်ကုန်များ Green Product အဖြစ် ဖော်ပြကြသည်။ စိုက်ပျိုးသူတစ်ဦးအနေနှင့် အဖြူရောင်၊ အပြာရောင်၊ အစိမ်းရောင် စိုက်ပျိုးရေးများကို ခံစားနားလည်သဘောပေါက်ခြင်းဖြင့် အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ဖြစ်ထွန်းနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ဦးဖရက်သိန်းဖေ

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...